Bazylika uznana za „Pomnik Historii” przez Narodowy Instytut Dziedzictwa
Podczas uroczystej gali „100 Pomników Historii na Stulecie Odzyskania Niepodległości” w Teatrze Narodowym w Warszawie, która odbyła się 10 grudnia 2018 r., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wyróżnił naszą pułtuską Kolegiatę pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie, uznając ją za pomnik historii.
Rozporządzenie Prezydent Andrzej Duda wręczył podczas gali Księdzu Prałatowi Wiesławowi Koskowi – proboszczowi oraz Burmistrzowi Miasta Pułtusk Wojciechowi Gregorczykowi.
Pułtusk na gali w Teatrze Narodowym reprezentowali: ks.prałat Wiesław Kosek, burmistrz Wojciech Gregorczyk, przewodniczący Akcji Katolickiej parafii św. Mateusza Wojciech Dębski, a także pułtuscy przedsiębiorcy - Jan Radecki, Bogdan Pieńkos, Janusz Jeleń, Adam Makowski oraz Ewa Kowalczyk sekretarz redakcji Pułtuskiej Gazety Powiatowej.
Pomnik Historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści prezydenckiego rozporządzenia wyszczególnia się cechy danego zabytku świadczące o jego najwyższej wartości, określa się precyzyjnie jego granice i zamieszcza schematyczną mapkę obiektu.
Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 91 zabytkom. Z każdym rokiem, lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie powiększa się. Znajdują się na niej obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Do elitarnego grona pomników historii mogą dołączać obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne. (źródło: https://nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/Pomniki_historii/)
